We Beeld This City # 46
Rode BMW, Kunst en Vaarwerk
Als je over het Weena loopt, ter hoogte van het Unilever kantoor, zal het je vast zijn opgevallen. Als je naar boven kijkt zie je een Rode BMW half over de gevel hangen. De auto lijkt van het dak af te rijden. Is er een ongeluk gebeurd of is het een scene uit een actiefilm? Nee, het is een kunstwerk. Het hangt al sinds 1987 aan de gevel van de Poortstraat.
Een auto als kunstwerk? Dat is niet eens zo’n gekke vraag. Toch zijn we er ondertussen wel een beetje aan gewend dat een alledaags voorwerp tot kunst word verheven. Denk aan Marcel Duchamp die een urinoir en een fietswiel uitriep tot kunstwerk.
Simpelweg door ze op een sokkel te zetten of aan de muur te hangen. Hij noemde dat zijn readymades. Maar ook later in de popart zag je dit verschijnsel vaak. Bekendste voorbeeld is Andy Warhol die van een soepblik of zeepdoos een kunstwerk maakte. In die traditie kan je de Rode BMW ook zien.
Het werk is gemaakt door het Rotterdamse kunstenaarscollectief Kunst- en Vaarwerk. Het BKOR is een organisatie die zich inzet voor de Kunst in de openbare ruimte in Rotterdam. Op hun site staat het volgende over de groep te lezen:
“Kunst & Vaarwerk was een kunstenaarsgroep bestaande uit Cor Kraat (1946), Hans Citroen (1946) en Willem van Drunen (1947) en bestond van 1979 tot 1992. Kunst & Vaarwerk was een Nederlandse popartvariant, die met humor en ironie terugsloeg naar de harde stedelijkheid. De groep werkte samen met het Rotterdamse bedrijfsleven om de projecten te financieren en heeft diverse werken in de openbare ruimte gerealiseerd. “
Ook de Rode BMW was een samenwerking met het bedrijfsleven. Vroeger zat BMW-dealer Breeman aan de Poortstraat. Zij hadden het werk aangekocht. Tegenwoordig is het werk van de vastgoedeigenaar. Op het nummerbord staat nog steeds wel de naam Breeman.
Ik begrijp de gedrevenheid wel van het collectief dat zich richtte tegen de grijze stad. En in 1981 was het vast nog erger. Rotterdam heeft ingezien dat bij de wederopbouw van de stad alleen het gebruik van beton en glas een wat harde leefomgeving opleverde.
Steeds vaker zie je andere materialen, zoals baksteen of hout, in het ontwerp van nieuwe gebouwen. Ook is door de gemeente ingezet om meer inwoners naar stad te krijgen. De ene woontoren na de ander wordt uit de grond gestampt.
Ondanks een kostbare herinrichting van het Weena is dit nog steeds niet de gezelligste straat van Rotterdam. Grijs, beton en glas voeren hier nog steeds de boventoon. Oké er is een nieuw Centraal Station (best mooi).
De architectuur van de kantoorgebouwen is zeker indrukwekkend. En onder en achter het Weena speelt zich ’s nachts een actief nachtleven af. Maar enige levendigheid of sfeer is helaas op het Weena ver te zoeken.
We zijn nu zo’n 35 jaar verder na de oplevering van de Rode BMW en nog steeds is het kunstwerk het enige beetje kleur aan het Weena. Dit zou toch bij menig stadsplanner of stedenbouwkundige in onze stad een vraag moeten oproepen.
(RdK)
